Reisverslag deel 1: 12 – 19 maart 2020

Bestuur/ april 30, 2020/ Nieuws

Zoals je hebt kunnen lezen ga ik van 12 maart tot 2 april naar Malawi. Deze keer gaat Nanne met me mee. Nanne is verpleegkundige en woont in Hengelo. Voor haar was het een eerste kennismaking met dit land. Het leek haar bijzonder om op deze manier een deel van Afrika te leren kennen. Van maandag t/m vrijdag zijn we actief voor de stichting.
We gaan dan werken in het nieuwe community centre, met name de ruimte die bedoeld is als werk/leeszaal voor de studenten. We bezoeken studenten/oud-studenten van zowel de Nanthombaschool als Dzoole primary school. We bekijken de voortgang in de bibliotheek van de school in Dzoole en gaan daar, als het nodig is, helpen. In de weekenden gaan we relaxen in Dzoole, in Liwonde national park en aan het meer van Malawi. In Dzoole (rode pijl) logeren bij de ouders van Lemani.
Tijdens de bezoeken aan studenten/oud studenten, van de voortgezet onderwijs scholen rond Nanthomba en aan de Nanthombaschool zelf, zijn we de gasten van HELP Malawi Children, de Amerikaanse organisatie waar we daar mee samenwerken. We logeren dan in het Mvuu camp, Liwonde national park. (groene pijl)

Vrijdag 13 maart
Na een paar uur vertraging in Nairobi, zijn we om 5 uur aangekomen in Lilongwe. Hier stond Lemani, samen met zijn broer Doniavala, ons al op te wachten. (foto 4) Dit is voor Doniavala de eerste keer dat hij op het vliegveld komt en vliegtuigen aan de grond ziet staan. En dan te bedenken dat hij vader is van 3 kinderen en de chief van Dzoole 1.Op naar Dzoole-village waar we na 3 en half uur rijden aankomen. En weer………. een zo ontroerend welkom! Blij elkaar weer te zien.

Nanne’s ervaring
“Het is schemerig als we wegrijden van het vliegveld. We rijden door de hoofdstad Lilongwe richting de snelweg. Het valt me op dat ik geen hoogbouw zie, er zijn geen verkeerslichten en geen bewegwijzeringsborden. Op straat wordt het steeds donkerder want er zijn geen straatlantaarns. En dan ben je in de hoofdstad van Malawi.
We rijden over de hoofdweg M1 de stad uit. Dit is een tweebaansweg, ook zonder verlichting. In Malawi wordt links gereden. In het donker komen auto’s soms beangstigend op je af. Langs deze weg doemen steeds lopende mensen op. In het donker, niet te zien en dan toch loopt iedereen langs de snelweg!! Wat doen die mensen allemaal??? Waar lopen ze naar toe??? Misschien brengt het licht wel opheldering.”

Zaterdag 14 maart

Na het ontbijt, eerst maar eens buiten voor het huis van de fam. Ngaiyaye, onder onze vertrouwde boom, overleg gehad. Lemani had voor de komende dagen een planning gemaakt en die hebben we samen doorgenomen. Hierna hebben we een paar chiefs ontmoet en met ze gesproken. We hebben het community centre bekeken. Het ziet er echt prachtig uit maar…………..er moet ook nog wel heel wat gebeuren voor de officiële opening van volgende week zaterdag. De buitenmuren van het hele gebouw moeten nog worden geschilderd en er zit nog geen glas in de ramen. Binnen is het overal nog erg kaal en…………..dozen, dozen en nog eens dozen allemaal vol met boeken.

In de namiddag zijn we naar de markt in Nchteu gegaan, op zoek naar tafels en stoelen en wel voor de kleermakers. De kleermakers hebben nu wel een mooi gebouwtje maar ze zitten nog steeds op een kleine stoeltje met de naaimachine voor hen ook op een klein stoeltje. Ook is er nog steeds de ‘kast’ van kartonnen dozen die we in 2016 voor ze hadden gemaakt.

Nanne’s ervaring
“Alles wat je op t.v. ziet is echt. Het eerste wat ik dacht toen ik wakker werd was: Het lijkt wel of ik op de camping ben. Ik hoor continue kinderstemmen, gezang van vrouwen die voorbij lopen op weg naar de velden of waterpomp, het gekakel van de kippen die rond het huis scharrelen en de werkgeluiden. En dan sta je op en kijk je naar buiten en je beseft: Alles is hier anders dan in Nederland. Buiten is een ‘douchehokje’ met een tobbe warm water. Dit water is al voor ons gekookt op een vuurtje buiten. Je hebt een bekertje om je mee nat te maken/af te spoelen. Een ander hokje is buiten de w.c., gat in de grond met een kleine verhoging erop, geen verlichting. Doortrekken hoeft dus ook niet.( overdag wordt je op het toilet omgeven door dikke vliegen, wanneer het donker wordt verdwijnen deze maar komen de kakkerlakken ervoor in plaats.) Altijd kinderen rond het huis die soms in een groepje, op afstand, naar je gaan zitten kijken. Het leven speelt zich buiten af. Water halen bij het tappunt of de pomp. Buiten op kooltjes koken. Buiten afwassen en het ‘droogrek’ staat op 4 hoge houten palen.”

Zondag 15 maart
De ochtend in Dzoole begint om 5 uur (Foto 1). Vader laat de kippen los (foto 2). Er wordt samen ( en dit gebeurt elke dag) geveegd en gesopt.( foto 3,4,5,6) Oma past op de kinderen en kinderen passen op elkaar. ( foto 7,8,) Alles wordt klaargemaakt voor de dag

Er is ons verteld dat op zondag om 10 uur de kerk begint. Wij waren natuurlijk netjes op tijd maar……..er waren nog 5 andere volwassenen en een paar kinderen. Ik denk dat tegen kwart voor 11 de dienst begon. En het was weer een belevenis. Zingen, dansen, preken. De mensen trekken hun mooiste kleren aan, iedereen ziet er zeer kleurrijk uit. Na ongeveer 2 uur brengt iedereen zijn/haar persoonlijke gave aan de kerk naar voren.

Deze middag al wandelend door het dorp, de meeste leden van de familie Ngaiyaye bezocht. Dit zijn dus de broers van Lemani en de jongste broer van zijn moeder. De zussen, en de vrouwen in het algemeen in Malawi, wonen om/in het huis van vader en moeder of bij oma in. De familieleden vinden het een eer dat je ze in hun eigen huis bezoekt. Alle buurkinderen komen even kijken als wij ergens binnen zitten. Voor alle families hadden we tandenborstels en tandpasta meegenomen.

Op Foto 1 hier onder; het huis van Lemison ( onze kleermaker). Foto 2,3; wij, Lemison zijn vrouw en de baby van 1week oud. Onze w.c .foto 4 Weer terug thuis even ontspannen en nog wat foto’s maken. Af en toe word je verrast met een cadeau. De foto 6 met de 5 ‘dames’ zijn de 5 generaties van de familie Ngaiyaye.

Nanne’s ervaring
“Ook hier is een verschil tussen ‘arm en rijk’. Wij logeren bij de familie Ngaiyaye, the bishop van het dorp. Ik denk ook 1 van de mooiste huizen van het dorp. Van steen , golfplaten dak, betonnen vloer, sinds een paar maand elektriciteit (als 1 van de weinige huisjes) dankzij de zonnecollector. Al wandelend over de kleine ongelijkmatige zandpaadjes komen we in verschillende huisjes, meestal met 2 vertrekken en wat ‘inboedel’ maar ook in huisjes/ hutjes waar alleen in de hoek een matje op de grond ligt. Rieten dak, zandvloer, geen ‘raam’, iedereen slaapt samen in het enige vertrek. In zo’ n hutje woont o.a. onze kleermaker Lemison met zijn vrouw en 3 kinderen. De jongste is een baby van 1 week. Schrijnend.” Over het algemeen hebben de inwoners van dit dorp weinig maar een aantal hebben weinig tot niets.

Vanavond hebben we heerlijk gegeten. Lemani’s moeder en haar dochters maken 2 x per dag een warme maaltijd voor ons klaar. Doordat het regenseizoen op zijn eind loopt is het overal prachtig groen, bloeien er de mooiste bloemen en struiken, en zijn er verschillende groene bladgroentes die hier heel smaakvol worden gekookt. Zo meteen naar bed want morgen voor 6 uur op zodat we 7.15 uur op de basisschool zijn voor gesprekken met de directeur en nieuwe de bibliothecaris. Ook gaan we bekijken hoe alles er nu voorstaat in de community centre.

Maandag 16 maart
Ons eerst maar eens even goed wassen bij de kraan. Dit is voor mij de eerste keer dat ik dit hier kan. Voorgaande jaren deed je dit in een teiltje. Nu heerlijk, fris, stromend water. Op de school is eigenlijk niets veranderd. Om kwart over 7 staan alle kinderen, zo’n 900 totaal, in de rij en na het zingen en klappen gaat iedereen naar zijn eigen lokaal.

Wij hebben een ontmoeting met alle leerkrachten in de bibliotheek. Zij vertellen dat ze blij zijn met de bibliotheek en er wekelijks gebruik van maken. Zij komen dan met een deel van de groep een half uur in de bibliotheek lezen. De groepsgrootte op deze school varieert van 40 tot 110 kinderen. De twee ruimtes zien er mooi uit. In de leesruimte hangen grote ‘posters’ gemaakt door de leerlingen. Leuk! Wij hebben een Engelse alfabet poster meegenomen. En verder…………. Zie: Update bibliotheek maart 2020

Nanne’s ervaring
“Na het appel ‘ s ochtends, honderden kinderen die naar de klassen ‘uitzwermen’. In elk lokaal gemiddeld 80 kinderen. Wat een grote groepen en dat met 1 leerkracht. Hoe zouden mijn kinderen met dyslexie hier ooit hulp kunnen krijgen? Hier zitten vast ook kinderen met gehoor- en oogproblemen tussen. Worden die herkend? Krijgen die hulp? Eén boek met minimaal drie kinderen. Met twaalf tot vijftien kinderen om 1 tafel. Leerkrachten die een kwartier uit de groep zijn en de kinderen………..”

Op naar ons nieuwe community centre.
Zie hier: Update Community centre (dorpshuis) Dzoole maart 2020

Nanne’s ervaring:
“Na enkele dagen in het dorp Dzoole-village te wonen, Malawi te ervaren, valt het me op dat de mensen hier ‘ elkaar zien’ , ‘oog voor elkaar hebben’. Hier loop je niemand voorbij zonder te groeten of begroet te worden. Elke keer heb je oogcontact met de ander, een vriendelijke groet met daarop volgend het beantwoorden van de uitgestoken hand. Helemaal vinden ze het geweldig als je groet in het chichewa, de taal die wordt gesproken in Malawi. Er verschijnt dan een brede enthousiaste glimlach op hun gezicht. Hoe anders in Nederland waar we vaak de moeite naar de medemens hiervoor niet nemen, of je groet aan de ander niet beantwoord zien. De mensen geven mij de indruk blij te zijn, hebben elke keer tijd voor een praatje. Men praat hier luid en uitbundig met elkaar”.

Dinsdag 17 maart
Vanochtend hebben we om 8 uur een afspraak met een aantal bestuursleden van Future4All. Hierna vertrekken we naar Lilongwe. We hebben besloten om daar toch maar de 2 dozen op te halen die ik anderhalve maand geleden naar Lemani had gestuurd. Lemani moest ze echter, we weten niet om welke reden, zelf in Lilongwe van het postdepot ophalen. Lemani wilde dit op onze aankomst dag doen maar werd toen eigenlijk van het kastje naar de muur gestuurd. Toen we het samen wilden doen was alles al gesloten. Vandaar deze lange reis voor vandaag maar ingepland. Om 8 uur hebben we dus eerst een gesprek met de bestuursleden van Future4All. Chrispen, de secretaris van Future4All is niet aanwezig. Hij is op zijn kantoor in Balaka. Twee dingen die ik al langer wist, maar wat nu ook wel weer blijkt, zijn: Lemani is echt de kartrekker van alles. Hij organiseert en regelt het meeste binnen hun stichting. Wij, HELP Malawi Nederland, zijn de enige donateurs van hen. Er is niemand, zowel binnen als buiten Malawi waar ze nog meer geld van krijgen. De bestuursleden zelf doneren wel een klein bedrag per maand aan hun eigen stichting.

Ook hebben we een ontmoeting met de District Education Director. Een aardige vrouw die ons vertelt hoe goed het werk is wat we doen en hoe blij ze is met de onderwijzers huizen die we hebben gebouwd. Heel fijn om allemaal te horen maar……………hadden ze zelf maar geld om dit voor hun eigen bevolking te doen. Om 10 uur vertrekken we naar Lilongwe.

Om ongeveer 13.00u. zijn we in Lilongwe bij het kantoor waar we een brief op moeten halen zodat we de 2 dozen krijgen die in het postdepot staan. Tjonge, jonge, wat een gedoe. Iets is niet klaar wat klaar had moeten zijn, iets is niet goed doorgegeven. Dames staren tijden naar een computerscherm en vervolgens gebeurd er niets. “Morgen om 9 uur maar even terug komen”. Dacht het dus niet. Praten als Brugman. Uiteindelijk is er een ‘baas’ die ons verder helpt. We moeten wel opschieten want het depot gaat om 4 uur dicht. Wie moet hier opschieten???? Kan er ook nog wel bij. Dit is dus ook MALAWI.

Uiteindelijk zijn we om kwart over 4 bij het depot met de benodigde papieren. Ja……..de meneer die de dozen mag vrijgeven is al naar huis! Nog maar weer praten, praten, zielig doen enz. Om kwart voor 5 zijn we een beetje geld lichter maar 2 dozen rijker. Dit heeft ons dus een hele dag gekost. Vandaag zien we op de M1 weer de dagelijkse taferelen. Zo regent het en zo schijnt de zon weer. (letterlijk en figuurlijk)

Nanne’s ervaring
“Zoals ik al eerder schreef kent men in Malawi één hoofdweg. Deze M1 loopt van het noorden naar het zuiden toe, een tweebaansweg zonder verlichting. Deze weg wordt tevens als fietspad en voetpad gebruikt. Levens gevaarkijk!!! Verlaat je deze hoofdweg dan zal je negen van de tien keer op een zandweg terecht komen die alles behalve geëgaliseerde is. Het is elke keer weer slalommen vanwege de hobbels en kuilen. Op het vliegveld in de hoofdstad landen uit maar 5 landen vliegtuigen. Eén spoorwegovergang zijn we gepasseerd, gewoon midden op de weg zonder slagbomen. Een trein echter niet gezien. Een infrastructuur die dus echt minimaal ontwikkeld is”.

Woensdag 18 maart
De nacht van dinsdag op woensdag logeren we bij Lemani. Hij woont, sinds ongeveer een half jaar in Ntcheu, samen met zijn vrouw Luse en hun 2 jongste kinderen Jilian en Lungile. Zijn oudste zoon studeert en zijn tweede zoon zit in Zomba op een boarding secondary school. Hun huis hebben ze gebouwd naast de ouders van Luse. Hier zie je weer hetzelfde, als het kan gaat de dochter bij haar ouders wonen. Luse kookt water achter het huis. (foto links)

De Nsima pap staat te pruttelen op het houtvuur (foto rechts) en Lemani helpt de kinderen douchen en in de kleren. Lemani heeft een mooi huis. Binnen is alles betegeld maar verder staat er weinig meubilair. Daar moeten ze eerst nog voor sparen en eten kan ook prima op de grond. (foto links) Na het eten ga ik even op visite bij de moeder van Luse. (foto 4) Luse haar zus, ook op de foto, vertaalt voor ons. Jilian en Lungile gaan samen naar school. Ook wij gaan op weg naar de eerst secondary school en Luse vertrekt naar haar “winkeltje”. Zes dagen in de week werkt ze daar. Het is een soort stenen gebouwtje met een houten luik ervoor. Dit luik gaat helemaal open als de winkel is geopend. Ze verkoopt kleding, stoffen en nog wat spulletjes. Lemani, Lungile, Jilian en Luse. (foto 5)

Wij rijden naar Madzanja secondary school en hierna bezoeken we Ntcheu secondary school. Zie; Nieuw beleid scholarships

Als we ‘s middags thuis komen worden eerst de dozen uitgepakt die we de dag ervoor hadden opgehaald in Lilongwe. Nog meer zelf gebreide poppetjes, baby mutsjes, slofjes en speeltjes, sportkleding, laptop, boeken enz. Fijn dat het er allemaal is. En dan weer op naar de community centre waar de stapels boeken op ons wachten.
Zie Update community center (dorpshuis) Dzoole

Moe maar voldaan hebben we ’s avonds onze koffers vast ingepakt voor morgen. We gaan dan voor een aantal nachten naar Ulongwe national park, waar we slapen in Mvuu camp. Nog even nagepraat en dan op bed. Morgen om 7.30 uur afgesproken bij de Under-five shelter. Er komen dan de moeders met hun baby’s en kleine kinderen. Ook komt er een verpleger die spreekuur heeft. Om 11 uur hebben we in Balaka afgesproken met Marie, de nieuwe country director van HELP Malawi Children uit Amerika. Zij zal de komende dagen met ons optrekken. Zoals altijd eindigt ook deze dag met buiten tanden poetsen en naar de w.c.

Donderdag 19 maart
Om 7.30 uur zijn wij bij de Under-five-shelter. De Under-five-shelter hebben we begin 2017 geopend en in dit gebouwtje zijn verschillende activiteiten die hiervoor onder de boom plaatsvonden. Eigenlijk alles wat bij ons op het consultatiebureau gebeurt, gebeurt hier ook. In 2018 ben ik hier, samen met m’n zus Marjet geweest. We hebben toen het gebouw van binnen laten schilderen. En weer……………..wij zijn er netjes om 7 uur maar verder eigenlijk nog niemand te bekennen. Geeft mij wel de tijd om alles eens goed te bekijken. Het valt me op dat op de voorkant van het gebouw, net als bij de bibliotheek, onze logo’s zijn geschilderd. Mooi en verder………………
Van binnen ziet het er, in mijn ogen, echt verwaarloosd uit. De stenen banken zijn beschadigd en de muren zijn erg vies. (foto 2 + foto 3) Dit is echt droevig om te zien. Waar steken we ons goede geld in?

Ik ben maar eens met de hoofd chief gaan praten. ( foto 4 ) Hij heeft het uitzicht op dit gebouw. Volgens hem spelen er in de regentijd altijd kinderen en is het daarom zo vies. Oké, dit snap ik nog want als kind wil je graag samen ergens spelen en dat kan echt niet in hun hutje. Maar alle vernielingen?? Volgens hem was de oplossing om er deuren en ramen van ijzeren hekwerk in te plaatsen. Waar kunnen de kinderen dan samen spelen?

We hebben afgesproken dat hij toezicht op het gebouw houdt i.v.m. de vernielingen. Ook gaat hij in overleg met de andere chiefs kijken wat mogelijk is qua onderhoud. Iedereen die er gebruik van maakt een paar kwacha laten betalen zodat er elke 2 jaar geschilderd kan worden? We horen het tegen die tijd wel maar ik heb wel besloten dat we hier voorlopig geen geld meer in te steken.

Langzamerhand druppelt iedereen binnen. De weegschaal voor de kinderen wordt opgehangen (foto 6). De boekjes van de kinderen en baby’s worden ingeleverd. (foto boven, links op de grond) Er komen 2 dames van het ziekenhuis uit Ntcheu ( foto boven, 2 dames op de stoel) om alle kinderen te controleren en de moeders informatie te geven over de opvoeding. (foto 7) Ondertussen worden de kinderen gewogen. (foto 8)

Aan de zijkant van het gebouw houdt Raphael Mtiwati spreekuur. Hij is een vriend van Lemani. Hij werkt in Balaka hospital en gaat een paar keer per week voor medische zorg naar de dorpen zodat de mensen met een handicap of andere gezondheidsprobleem toch hulp kunnen krijgen.

Nanne’s ervaring
“Vanmorgen al om 07.30 uur aanwezig bij de under 5-shelter waar deze ochtend alle moeders met hun kinderen komen. Zoals ik de afgelopen dagen ervaar is het deze keer niet anders. Op de afgesproken tijd is nog niemand aanwezig. Een vriend van Lemani , Raphael Mtiwati, is meegekomen. Hij vertelt deze morgen spreekuur te hebben voor de dorpsbewoners met oog- en gehoorproblemen. Hij vertelt geen medische of verpleegkundige achtergrond te hebben. Hij heeft een opleiding tot ……. gevolgd . Om zijn huidige baan te mogen uitoefenen heeft hij enkele skills moeten leren zoals hij mij verwoord. Welke skills krijg ik niet geheel duidelijk. De eerste patiënt die hij spreekt is een oude vrouw die nauwelijks tot geen gezichtsvermogen heeft. Mevrouw loopt met een stok en moet door haar slechte gezichtsvermogen continue begeleid worden door haar man. (foto boven)

Met behulp van een eenvoudige testkaart concludeert Raphael dat mevrouw aan het ene oog blind is en aan het andere oog een staaroperatie nodig heeft. Raphael pakt vervolgens zijn A2 blocnote met lijntjes papier zonder logo of stempel om hierop een aanvraag uit te schrijven voor het ziekenhuis. Vervolgens komt een moeder met haar 22-jarige dochter. (foto links) Aan de dochter kon ik zien dat ze een verstandelijke beperking had. Het meisje bleek epilepsie te hebben. De eerste 5 jaar is ze hiervoor behandeld door een traditionele medicijnman uit het dorp. Toen de jonge vrouw verlammingsverschijnselen kreeg die veroorzaakt werden door de aanvallen, heeft men haar ouders kunnen overtuigen om naar het ziekenhuis te gaan met hun dochter om daar de medicijnen te krijgen die ze nodig had. Tijdens het consult met deze vrouw komt er een jonge jongen naast zitten; dit blijkt de volgende patiënt te zijn. (foto onder rechts) De patiënten die komen sluiten aan op niet meer dan 2 meter afstand van de patiënt die in gesprek is met Raphael. (foto 12) Wanneer een patiënt zelf een vraag van Raphael niet kan beantwoorden proberen anderen hier te helpen. Van AVG wet en recht op privacy hebben ze hier geen weet. Wat ook opvalt is dat meerdere patiënten hun geboortedatum of geboortejaar niet weten. Bij ouderen wordt dan gevraagd of men bij de grote telling die in 1996 onder de bevolking heeft plaatsgevonden kind, jonge man/vrouw of oud was. Dit gegeven wordt dan genoteerd als indicatie. Hoe bijzonder was deze morgen. Zoveel mensen allen met hun eigen gezondheidsproblemen. Problemen van oor- en gehoorproblemen, epilepsie, buikklachten, en veelheid aan psychische problematiek. Problemen die door 1 man, met zeer beperkte middelen opgelost moeten worden”.